Genel Tanım:

Kornea nakli, diğer adıyla keratoplasti, hasar görmüş veya hastalıklı korneanın sağlıklı donör dokusu ile değiştirildiği cerrahi bir işlemdir. Kornea, ışığın göze girmesine ve görmeyi sağlamasına olanak tanıyan, gözün şeffaf, kubbe şeklindeki dış tabakasıdır. Kornea saydamlığını kaybettiğinde veya yara izi oluştuğunda ve bu durum önemli görme bozukluklarına yol açtığında nakil gerekli hale gelir. Kornea nakilleri, görmeyi geri kazandırmak, ağrıyı hafifletmek ve kornea kusurlarını onarmak amacıyla yapılır.

Endikasyonlar:

Kornea nakli şu durumlarda endikedir:

  • Keratokonus: Korneanın incelip koni şeklini aldığı, bulanık ve bozuk görmeye yol açan ilerleyici bir hastalık.
  • Yara İzi Oluşumu: Enfeksiyonlar, yaralanmalar veya önceki ameliyatlar nedeniyle oluşan ve görmeyi etkileyen kornea üzerindeki yaralar.
  • Fuchs Endotelyal Distrofisi: Korneanın bulanıklaşmasına ve kalınlaşmasına neden olan dejeneratif bir hastalık.
  • Enfeksiyonlar: Bakteriyel veya mantar keratiti gibi kornea ülserlerine ve yara izlerine yol açan ciddi enfeksiyonlar.
  • Diğer Kornea Hastalıkları: Kornea saydamlığını etkileyen distrofik hastalıklar veya genetik kusurlar gibi durumlar.

Yöntemler:

  1. Tanım:
    Kornea hastalığının türüne ve şiddetine bağlı olarak gerçekleştirilen farklı türde kornea nakilleri vardır. En yaygın prosedürler, penetran keratoplasti (PKP) ve lameller keratoplastidir. Lameller keratoplasti, derin anterior lameller keratoplasti (DALK) ve Descemet membran endotelyal keratoplasti (DMEK) olarak ikiye ayrılır.
  2. Uygulama:
    • Penetran Keratoplasti (PKP):
      • Tam Katmanlı Nakil: Bu yöntemde, hasarlı korneanın tüm kalınlığı çıkarılır ve sağlıklı bir donör korneası ile değiştirilir. PKP genellikle ileri keratokonus, yara izleri ve ciddi kornea yaralanmaları için kullanılır.
      • Uygulama: Cerrah, korneanın tüm kalınlığını çıkarır ve yerini sağlıklı, berrak bir donör kornea ile değiştirir. Donör kornea, ince dikişlerle sabitlenir. İşlem, lokal anestezi veya genel anestezi altında yapılır ve yaklaşık bir ila iki saat sürer.
    • Derin Anterior Lameller Keratoplasti (DALK):
      • Kısmi Nakil: DALK’de, korneanın sadece dış ve orta katmanları değiştirilir, endotelyal hücreler korunur. Bu yöntem genellikle endotelyal hücrelerin sağlam kaldığı keratokonus gibi durumlarda kullanılır.
      • Uygulama: Cerrah, korneanın dış katmanlarını Descemet membranına kadar çıkarır ve yerini donör dokusu ile değiştirir. Bu prosedür, ret riskini azaltır ve PKP’ye göre daha kısa bir iyileşme süresine sahiptir.
    • Descemet Membran Endotelyal Keratoplasti (DMEK):
      • Seçici Nakil: DMEK, yalnızca Descemet membranını ve altındaki endotelyal hücre tabakasını değiştiren minimal invaziv bir tekniktir. Bu yöntem, Fuchs endotelyal distrofisi gibi endotelyal hücreleri etkileyen hastalıklarda sıklıkla kullanılır.
      • Uygulama: Cerrah, hastalıklı endotelyal hücre tabakasını çıkarır ve yerini sağlıklı donör hücrelerden oluşan ince bir tabaka ile değiştirir. Bu teknik, hızlı bir iyileşme süresine sahiptir ve daha iyi optik sonuçlar verir.
  3. Avantajlar:
    • Görme İyileştirilmesi: Kornea nakilleri, özellikle ciddi kornea bulanıklığı veya deformitesi olan hastalarda görmeyi önemli ölçüde iyileştirebilir.
    • Çeşitli Prosedürler: Farklı keratoplasti türleri, hastanın spesifik ihtiyaçlarına ve kornea hasarının doğasına uygun tedavi sağlar.
    • Ağrı Azaltma: Ağrılı kornea hastalıkları olan hastalar için nakil, ağrıyı hafifletebilir ve göz konforunu artırabilir.
    • Kornea Yapısının Korunması: DALK ve DMEK gibi prosedürler, doğal kornea yapısının daha fazlasını korur ve bu nedenle ret riski daha düşüktür.
  4. Dezavantajlar:
    • Riskler ve Komplikasyonlar: Her ameliyatta olduğu gibi, enfeksiyonlar, greft retleri, artmış göz içi basınç (glokom) ve astigmatizm gibi riskler vardır.
    • İyileşme Süresi: İyileşme süresi, nakil türüne ve hastanın yanıtına bağlı olarak birkaç aydan bir yıla kadar sürebilir.
    • Ek Cerrahi Gereksinimi: Bazı durumlarda, grefti stabilize etmek veya görmeyi daha da iyileştirmek için ek prosedürler gerekebilir.
    • Maliyet: Kornea nakilleri pahalı olabilir ve tüm sağlık sigortası planları, özellikle belirli nakil türleri için maliyeti tam olarak karşılamayabilir.

Sonuç:

Kornea nakli, görmeyi bozan ciddi kornea hastalıklarının tedavisinde etkili bir prosedürdür. Özellikle kornea bulanıklığı veya deformitesi diğer yöntemlerle düzeltilemeyen hastalarda, görme ve göz konforunda önemli iyileşmeler sağlar. Potansiyel riskler ve uzun iyileşme süresine rağmen, kornea nakli, birçok hasta için daha iyi bir görüş ve yaşam kalitesinde iyileşme şansı sunar. En iyi nakil türünü seçmek ve prosedürün bireysel risklerini ve faydalarını anlamak için deneyimli bir göz doktoru ile kapsamlı bir danışma yapmak önemlidir.