Genel Açıklama:
Keratokonus, normalde yuvarlak, kubbe şeklindeki korneanın (gözün ön yüzeyi) incelip koni benzeri bir şekle doğru çıkıntı yapmaya başladığı ilerleyici bir göz hastalığıdır. Bu değişiklik bulanık görmeye, bozulmaya ve ışık artık retinaya doğru şekilde odaklanmadığı için ışığa karşı artan hassasiyete yol açar. Keratokonus genellikle ergenlik döneminde veya erken yetişkinlikte ortaya çıkar ve zamanla kötüleşebilir. Tedavi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmayı, korneayı stabilize etmeyi ve görmeyi iyileştirmeyi amaçlar.
Endikasyonlar:
Keratokonus tedavisi şunlar için endikedir:
- İlerleyici Keratokonus: Kornea şekli bozulan ve görme giderek bozulan hastalar.
- Görme Kaybı veya Bozulma: Hastalık nedeniyle önemli görme bozulması yaşayan hastalar.
- Gözlük veya Kontakt Lenslere Karşı İntolerans: Düzensiz kornea şekli nedeniyle geleneksel gözlük veya kontakt lenslerle yeterli görme düzeltmesi sağlayamayan hastalar. Keratokonusun Erken Evreleri: Hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve korneada daha ciddi değişiklikler olmasını önlemek.
Yöntemler:
- Açıklama: Keratokonus için hastalığın ciddiyetine ve hastanın bireysel ihtiyaçlarına göre seçilen çeşitli tedavi seçenekleri vardır. En yaygın tedaviler arasında gözlük ve kontakt lensler, kornea çapraz bağlama (CXL), kornea içi halka segmentleri, fakik göz içi lensler ve kornea nakilleri bulunur.
- İşlem:
- Gözlük ve Kontakt Lensler:
- Gözlük: Keratokonusun erken evrelerinde, özellikle kornea deformasyonu minimal ise, görmeyi düzeltmek için gözlük kullanılabilir.
- Yumuşak Kontakt Lensler: Hafif keratokonus için, yumuşak kontakt lensler gözü eşit şekilde kaplayarak görmeyi düzeltebilir.
- Sert Gaz Geçirgen (RGP) Kontakt Lensler: Bu lensler düzensiz korneanın üzerinde düzenli bir yüzey sağlayarak ışığın retinaya doğru şekilde odaklanmasına ve görmeyi iyileştirmeye yardımcı olur. Hibrit Kontakt Lensler: Daha iyi konfor ve görme düzeltmesi için sert bir merkez ve yumuşak bir dış halkanın birleşimi.
- Skleral Kontakt Lensler: Sklera (gözün beyaz kısmı) üzerinde duran ve düzensiz kornea üzerinde pürüzsüz bir yüzey oluşturarak görmeyi iyileştiren daha büyük lensler.
- Kornea Çapraz Bağlantısı (CXL):
- Epitelyum-off CXL: Bu yöntem, riboflavin göz damlaları (B2 Vitamini) uygulanmadan önce korneanın dış tabakasının (epitelyum) çıkarılmasını ve ardından bunların UV ışığıyla aktive edilmesini içerir. Bu işlem, korneadaki kolajen liflerini güçlendirerek incelmeyi durdurur ve korneayı stabilize eder.
- Epitelyum-on CXL: Bu daha az invaziv yöntemde, epitel sağlam kalırken riboflavin ve UV ışığı korneayı güçlendirmek için kullanılır. Bu yöntem daha az ağrılı olabilir ancak korneayı stabilize etmede daha az etkili olabilir.
- Kornea İçi Halka Segmentleri (ICRS): Bu küçük, yay şeklindeki plastik segmentler, yeniden şekillendirmek ve refraktif gücü artırmak için cerrahi olarak korneaya yerleştirilir. Görmeyi stabilize edebilir ve kontakt lenslere olan bağımlılığı azaltabilirler.
- Fakik Göz İçi Lensler (PIOL): Bu özel lensler, doğal lens çıkarılmadan göze yerleştirilir. Özellikle keratokonus nedeniyle yüksek astigmatı veya miyopisi olan hastalarda görme keskinliğini düzeltirler.
- Kornea Nakli:
- Penetran Keratoplasti: Hasarlı korneanın tamamını sağlıklı bir donör kornea ile değiştiren tam kalınlıkta kornea nakli. Bu yöntem, diğer tedavilerin etkisiz kaldığı ileri keratokonus vakalarında kullanılır.
- Lameller Keratoplasti: Sadece korneanın etkilenen tabakasının değiştirildiği kısmi kornea nakli. Bu yöntemin tam nakil ile karşılaştırıldığında daha kısa bir iyileşme süresi ve daha az red riski vardır.
- Avantajlar:
- Tedavi Seçeneklerinin Çeşitliliği: Hastalar, özel ihtiyaçlarına ve durumlarının ciddiyetine göre uyarlanmış çeşitli tedaviler arasından seçim yapabilirler.
- İlerlemeyi Yavaşlatma: Kornea çapraz bağlama gibi prosedürler, keratokonusun ilerlemesini durdurabilir veya yavaşlatabilir ve kornea nakli ihtiyacını önleyebilir.
- Görme İyileştirme: Kontakt lensler, halka segmentleri ve PIOL’ler dahil olmak üzere birçok tedavi, görmeyi önemli ölçüde iyileştirebilir.
- Korneanın Korunması: Kornea çapraz bağlama ve intrakorneal halka segmentleri gibi bazı tedaviler, doğal korneanın korunmasını ve işlevinin iyileştirilmesini sağlar.
- Dezavantajlar:
- Olası Yan Etkiler: Bazı tedaviler, özellikle cerrahi prosedürler, enfeksiyon, iltihaplanma, yara izi ve görme kaybı gibi riskler taşıyabilir.
- Maliyet: Bazı tedaviler, özellikle cerrahi prosedürler ve özel kontakt lensler pahalı olabilir ve sigorta tarafından tamamen karşılanmayabilir.
- İyileşme Süresi: Kornea nakli gibi bazı prosedürler uzun bir iyileşme süresi gerektirir ve tam görmeyi geri kazanmak birkaç ay sürebilir.
- Gerekli Ayarlamalar: Birçok tedavi, optimum sonuçları garantilemek ve komplikasyonları önlemek için düzenli ayarlamalar ve takip bakımı gerektirir.
- Gözlük ve Kontakt Lensler:
Sonuç:
Keratokonus tedavisi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak, görmeyi iyileştirmek ve hastaların yaşam kalitesini artırmak için çeşitli seçenekler sunar. Özel kontakt lensler gibi cerrahi olmayan çözümlerden kornea nakli gibi cerrahi prosedürlere kadar, çoğu hasta için uygun bir tedavi vardır. Bir göz doktoruyla kapsamlı bir konsültasyon, en iyi tedavi stratejisini seçmek ve farklı prosedürlerin bireysel risklerini ve faydalarını anlamak için çok önemlidir.